afb.
In de vergadering van 31 mei 1881 nam de gemeenteraad van 's-Hertogenbosch het besluit om: 'Den weg lopend langs de oude Gasthuishovenierswoning naar de voormalige Kasterensmolen aan te duiden met de naam Van Berckelstraat'. De straat is genoemd naar Bosschenaar Theodorus Victor van Berckel (1739 - 1808), die evenals zijn vader en grootvader meester van het goud- en zilvergilde werd. Bij de inname van 's-Hertogenbosch in 1629 door Frederik Hendrik, vluchtte de familie Van Berckel naar Keulen. In 1688 keerde ze van daaruit weer terug naar 's-Hertogenbosch. De zilversmeden Van Berckel behoorden tot de meest aanzienlijke families in onze stad. Werken van de Van Berckels zijn te zien in het Noordbrabants Museum. Behalve zilversmid was Theodorus Victor een begaafde stempelsnijder. Met behulp van deze stempels werden penningen en munten vervaardigd. In 1772 solliciteerde Van Berckel bij de Munt in Brussel, gelegen in de toen geheten Oostenrijkse Nederlanden. Na het overlijden van Jacques Roettiers was diens functie als hoofdgraveur (graveur-generaal) daar vrijgekomen. Van Berckel kreeg de functie, bij landvoogd hertog Karel van Lotharingen, gouverneur van de Oostenrijkse Nederlanden. In de daarop volgende jaren zou Van Berckel uitgroeien tot de beste stempelmaker (of medailleur) van België. Toen de Franse troepen in 1794 Brussel innamen, vertrok Van Berckel in het kielzog van de Oostenrijkse ex-machthebbers naar Wenen. Hij kreeg de functie van eerste stempelmaker aan de Keizerlijke Munt te Wenen aangeboden. Hij kwam rechtstreeks in dienst van keizerin Maria Theresia van Oostenrijk. De artistieke leiding van de Munt bleef echter in handen van de toenmalige hoofdgraveur Johann Würth, iets waarover Van Berckel heel slecht te spreken was. Door een ernstige oogziekte genoodzaakt nam hij in 1803 ontslag. Hij keerde terug naar zijn geboortestad 's-Hertogenbosch, waar hij september 1808 overleed. De oorspronkelijke, uit 1887 daterende arbeiderswoningen met de nummers 9-17 waren bovenwoningen en vanaf de Van Berckelstraat bereikbaar. De nummers 7a tot en met 7e waren eveneens bovenwoningen. De betreffende huisdeuren waren aan de achterzijde gelegen aan een plaatsje, dat toegankelijk was via een poortje en steegje aan de Van Berckelstraat, tussen de nummers 7 en 8. In 2010 zijn alle 19e-eeuwse woningen gesloopt, ze moesten wijken voor de nieuwbouw van appartementencomplex De Kardinaal. Het beeld van de Van Berckelstraat wordt zowel aan het begin als eind door bruggen bepaald: de Kasterensbrug en de Rückertbrug. | 5 |
Op 21 april 1739 werd in den Bosch Theodorus Victor van Berckel geboren. Zijn grootvader was de bekende zilversmid Theodoor van Berckel. Zijn vader was Theodorus Everardus die hetzelfde beroep had en die in 1734 meester van het Bossche Goud- en Zilversmedengilde was geworden. Op 1 november 1750 werd de zoon, elf jaar oud, leerling bij zijn vader. Het vervolgde zijn opleiding in Kleef bij de stempelsnijder Marmé, die in opdracht van zijn vader stempels sneed. Met behulp van deze stempels werden penningen vervaardigd. Na het volbrengen van zijn opleiding keerde Theodorus van Berckel terug naar Den Bosch. Hij werkte er samen met zijn vader. In 1764 trouwde hij in de Sint-Jan met Maria Anna van Nouhuys. Na zijn huwelijk vestigde Theodorus Victor van Berckel zich in Rotterdam.
In 1766 solliciteerde hij naar de betrekking van stempelsnijder (hoofdgraveur/graveur-generaal) bij de Munt in Brussel, gelegen in de toen geheten Oostenrijkse Nederlanden. Met succes: hij kreeg deze functie. Toen de Fransen troepen in 1792 Brussel bezetten, ging Van Berckel naar Linz en later naar Praag. In juni 1798 werd hij benoemd tot eerste stempelsnijder bij de Munt in Wenen. Hij kreeg een salaris van 1000 florijnen. In 1803 nam hij ontslag en hij keerde terug naar zijn geboortestad. Op 19 september 1808 overleed hij in Den Bosch.
De penningen van Van Berckel zijn vooral beroemd geworden door de smaakvolle uitvoering en de bijzonder goede gelijkenis van de portretten. De meeste door Van Berckel gemaakte stempels bevinden zich in de verzameling van de Munt in Brussel en Wenen. Het Noordbrabants Museum in Den Bosch bezit een bijna volledige verzameling van de door Van Berckel vervaardigde penningen. In dit museum bevindt zich ook een witmarmeren borstbeeld van hem, dat gemaakt is door J.A. van de Ven.
Op 31 mei 1881 werden namen vastgesteld voor straten in het gebied tussen de Aa en de Zuid-Willemsvaart. „De weg langs het oude Gasthuishovenierswoning naar den voormaligen Kasterensmolen” werd toen de Van Berckelstraat genoemd. Deze straat zal de meeste Bosschenaren wel bekend zijn. Momenteel krijgt de straat een groot deel van het verkeer uit Den Bosch Noord richting binnenstad te verwerken. Wat de meeste mensen niet weten is dat de uit 1887 daterende huizen met nummers 9-17 eveneens aparte woningen hebben aan de achterzijde. Ze liggen aan een plaatsje dat te bereiken is via het steegje tussen de huizen nummer 7 en 8. Het zijn de huizen Van Berckelstraat 7a tot en met 7e.
|
In 1881 werden namen vastgesteld voor de straten tussen de Zuid-Willemsvaart en de rivier de Aa. 'De weg langs de oude Gasthuishovenierswoning naar den voormalige Kasterensmolen' werd naar de Bossche kunstenaar Van Berckel genoemd. Theodorus Victor van Berckel (1739-1808) werd in zijn geboortestad evenals zijn vader meester van het Goud- en Zilvergilde, maar hij zou vooral bekend worden als stempelsnijder. In 1776 solliciteerde hij met succes naar de functie van hoofdgraveur bij De Munt in Brussel en twintig jaar later wed hij eerste stempelsnijder bij de Munt in Wenen. Daar nam Van Berckel in 1803 ontslag en keerde terug naar zijn geboortestad waar hij vijf jaar later zou overlijden. Aan de oostzijde van de nieuwe straat werden arbeiderswoningen gebouwd. Het waren eenvoudige huizen, die voor een deel bereikbaar waren via de Van Berckelstraat, terwijl de overige huizen betreden konden worden via een plaatsje dat door een klein steegje bereikbaar was. Enkele kleine winkels waren eveneens aan deze zijde van de straat te vinden. Op de hoek met de Noordwal bevond zich bijvoorbeeld een sigarettenzaak. Aan de andere zijde van het huizenblok waren vroeger een viswinkel en een kapperszaak te vinden. Tot voor enkele jaren was er een groenten- en fruitwinkel en een snackbar. Op de hoek met de Zuid-Willemsvaart stond de brugwachterswoning. In het rijtje huizen was dit het jongste pand, gebouwd na de Tweede Wereldoorlog, omdat bij het springen van de bruggen over de Zuid-Willemsvaart het vorige pand onherstelbaar beschadigd was geraakt. In het afgelopen jaar is er nieuwbouw gekomen; op de begane grond van het complex commerciële ruimten en op de bovenverdiepingen appartementen. De sigarenwinkel van Jan van Ravenstein komt niet meer terug. Van Ravenstein had in 1984 de zaak van de familie Ploegmakers overgenomen. De nieuwe winkelruimte op de hoek met de Noordwal staat thans 'te huur'. In het midden komt de grote winkel van Lichtspecialist De Bron die thans nog in de Van Noremborghstraat te vinden is. Op de hoek keert Le Coq terug. Tijdens de bouw- en sloopperiode was zij tijdelijk op het Kardinaal van Rossumplein gevestigd. Le Coq komt niet meer als snackbar, maar in een grotere ruimte als cafetaria terug. Enkele bovenwoningen worden thans reeds bewoond, in januari worden de benedenpanden betrokken. Wat niet meer terugkomt is een van de laatste Bossche ple's die voor gezamenlijk gebruik van de oude bewoners van de Van Berckelstraat op het plaatsje achter de huizen te vinden was. |
1985 |
Henny MolhuysenStraat en naam : Van BerckelstraatBrabants Dagblad donderdag 15 augustus 1985 (foto) |
|
1997 |
Henk BruggemanVan Berckelstraat te 's-Hertogenbosch. Een verzameling van gegevens over de historie van deze straat, over de huizen en haar bewonersHenk Bruggeman ('s-Hertogenbosch 1997) |
|
1977 |
RedactieDerde rijstrook als vrije busbaan? Verbreding Van Berkelstraat?Brabants Dagblad dinsdag 19 juli 1977 (foto) |
|
1998 |
Henk BruggemanVan Berckelstraat en omgeving in oude foto's en prenten. HerinneringenHenk Bruggeman ('s-Hertogenbosch 1998) |
|
1998 |
Henny MolhuysenVerdwenen stadsbeelden : Nieuwbouw op plek arbeiderswoningen Van BerckelstraatBrabants Dagblad dinsdag 22 december 1998 (foto) |
|
2020 |
Van Berckelstraat dicht voor auto’sDe eerste discussie over het afsluiten van de Van Berckelstraat als belangrijke toegangsweg naar de Bossche binnenstad dateert uit de tijd dat de huidige verkeerswethouder Ufuk Kâhya als peuter nog met flippo’s speelde. Na bijna dertig jaar gaat het er dan tóch van komen. „Maar ga niet vertellen dat het met corona te maken heeft.”
Jos van de Ven | Brabants Dagblad woensdag 1 juli 2020 | Regio 4
|
|
2020 |
‘Meer dan 20 jaar op gewacht’„Het is even wennen”, zegt verkeersregelaar Johan tegen een automobilist die vanaf de Bossche Jan de la Barlaan naar de Van Berckelstraat wil rijden. De verkeersregelaars houden auto’s tegen waarvan de bestuurders ondanks de borden denken dat ze door de Van Berckelstraat mogen rijden. Maar dat is verboden. „Hier heb ik al meer dan twintig jaar op gewacht”, zegt een straatbewoonster.
Marc Brink | Brabants Dagblad woensdag 5 augustus 2020 | Regio 2
|
|
2020 |
Dagelijks honderden auto’s door autovrij gemaakte verkeersaderHoe lastig is het om een weg af te sluiten voor auto’s? Heel lastig blijkt wel in de Van Berckelstraat, tot voor kort een belangrijke toegangsweg naar het centrum van Den Bosch. Elke oplossing is tot nu toe een lachertje gebleken.
Roel Kuilder | Brabants Dagblad donderdag 27 augustus 2020 | Regio 1
|
1910 | Pakhuis van fa. Zwijsen |
1928 | A.H. Verachtert - A.J.C. Zaunbrecher |
1943 | A.J.C. Zaunbrecher (kleermaker) - T.W.A. Zaunbrecher (kantoorbediende) |
1923 | Jan van Emmersloot (schipper) |
1943 | L. Schoenmakers (los-arbeider) |
1923 | Antonius van Balkom (schrijver ter secretarie) |
1928 | A. van Balkom |
1943 | K.I. Zeeuwe (tuinman) |
1928 | J. Buur |
1943 | J.A. Kerste (chauffeur) |
1923 | Jacob Buur (huidenzouter) |
1928 | A. van Gerven |
1943 | A. van Gerven (pakhuisknecht) |
1928 | M.J. Marschalk |
1943 | J.J. de Groot (sigarenmaker) |
1923 | Albert Bijlsma (teekenaar kadaster) |
1928 | H.W. v.d. Berselaar |
1943 | W.F. Sabel (aanspreker) |
1923 | Johannes Balkom (timmerman) |
1928 | J. van Balkom |
1943 | H.F. Trum (kellner) |
1923 | Mathijs J. Franken (kellner) |
1928 | J. Maas |
1943 | De Kaaskoning (comestibles) - A.C. van Gulik (sigarenmaker) |
1923 | Joannes Broeren (landbouwersknecht) |
1928 | J. Broeren |
1943 | A.M. Lucassen (kantoorbediende) |
1928 | F. de Ouden |
1943 | G.J. Moseman (winkelknecht) |
1908 | G. Grovendonck (pakhuisknecht) |
1910 | M. Verhoeckx (agent levensverz.) |
1928 | M. Verhoeks |
1943 | M. Verhoeks |
1908 | J.C. van de Grient (schoenmaker) |
1910 | J.C. van de Grient (schoenmaker) |
1923 | Johannes G. van de Grint (schoenmaker) |
1928 | J.G. van de Grint |
1943 | wed. A.M.C. Usleeber-Vorst |
1908 | A.W. van de Ven (bakker) |
1910 | A.W. van de Ven (bakker) |
1928 | A.W. van de Ven |
1943 | wed. H. Schopmeijer-Beckers |
1908 | H.A. van Mackelenbergh (meesterknecht drukkerij) |
1910 | H.A. van Mackelenbergh (meesterknecht drukkerij) |
1928 | mej. E.H.M. van Mackelenbergh - wed. P.J. Schellekens |
1943 | E.G. Schellekens (kantoorjuffrouw) - wed. J.M.J. Schellekens-van Mackelenbergh |
1908 | J.Th. Thelissen (stafmuzikant) |
1910 | J.C. Spierings (schilder) |
1928 | wed. G. Schouten |
1943 | F.A. Vorstenbosch (sigarenmaker) |
1908 | J.C. Sanders (sigarenmaker) |
1910 | J.C. Sanders (sigarenmaker) |
1928 | H.J.A. Pennings |
1943 | J.G.M. Arens (sigarenmaker) |
1908 | L. van Erp (metselaar) |
1910 | L. van Erp (metselaar) |
1928 | H.J. Gerrese |
1943 | M. van Hoof (chauffeur) |
1908 | A.W. Besling (slager) |
1910 | A.W. Besling (slager) |
1928 | J.W. Tiebosch |
1943 | wed. J.M. van Gent-van Kleef |
1908 | A. van Gerven (pakhuisknecht) |
1910 | A. van Gerven (pakhuisknecht) |
1928 | wed. P.F. v.d. Ven |
1943 | wed. C.H.M. Langenhuizen-van der Putten |
1908 | J. Evers (schoenmaker) |
1910 | J. Evers (schoenmaker) |
1923 | Jacobus C. Evers (schoenmaker) |
1928 | J.C. Evers |
1943 | J.C. Evers (schoenmaker) |
1908 | M. van Rooij (arbeider) |
1910 | M. van Rooij (arbeider) |
1928 | wed. M. van Rooij |
1943 | J.J.J. Evers (goudsmid) |
1908 | P. Neijman (sigarenmaker) |
1910 | P. Neijman (sigarenmaker) |
1928 | P.M. Neijman |
1943 | P.M. Neijman (sigarenmaker) |
1908 | L. Rovers (loopknecht) |
1910 | A. Egglij (schoenmaker) |
1928 | A. van de Sande |
1943 | wed. J.J. Brancart-Krijbolder |
1908 | H.J. Gerresse (timmerman) |
1910 | H.J. Gerresse (timmerman) |
1923 | Henricus J. Gerrese (timmerman) |
1928 | F.A. Vorstenbosch |
1943 | H.J.A. Pennings |
1908 | wed. W. van Oort |
1910 | wed. W. van Oort |
1928 | mej. Th.P. van Oort - wed. W. van Oort |
1908 | G. Bechtold (sigarenmaker) |
1910 | G. Bechtold (sigarenmaker) |
1923 | Gerardus M. Bechtold (sigarenmaker) |
1928 | wed. G.M. Bechtold |
1943 | wed. J.P. van Dijk-Scheepers - wed. A.W. Visser-van Dijk |
1908 | A. v.d. Sande (winkelier) - J. Tienissen (machinist) |
1910 | A. v.d. Sande (winkelier) - J. Tienissen (machinist) |
1923 | Antonie van Gervan (pakhuisknecht) |
1928 | L. Vos |
1943 | M.A.J. Egglij (sigarenmaker) |
1908 | S. de Jong - J. Steenhoven (schipper) |
1910 | S. de Jong - J. Steenhoven (schipper) |
1928 | G.A. Schouten |
1943 | H.W.H. Arens (kapper) |
5211 PG 1..69 5211 PH 2..84
1881 |
31 mei 1881No. 23. Beraadslaging over een voorstel tot het geven van namen aan nieuwe straten... Is mitsdien besloten te geven de navolgende naam aan: den weg langs de oude Gasthuis hovenierswoning naar den voormalige Kasterensmolen ... van Berckelstraat ...
Stadsarchief | GAHt Notulen gemeenteraad 1881 nr. 7(31.05) p. 137-166 | 155
|
1909 : rechts 1..25, links 2..4 2004 : 1..69, 2..84 (postcodes)